महाराष्ट्रामध्ये सिव्हिल सर्जन हे जिल्हा आरोग्य यंत्रणेचे एक महत्त्वाचे आधारस्तंभ आहेत. ते जिल्ह्यातील आरोग्य सेवांच्या गुणवत्ता आणि कार्यक्षमतेसाठी जबाबदार असतात. वेळोवेळी शासनाच्या आरोग्य विभागाद्वारे सिव्हिल सर्जन पदासाठी भरती प्रक्रिया आयोजित केली जाते. महाराष्ट्र लोकसेवा आयोगाच्या (MPSC) माध्यमातून यासाठी परीक्षा घेतली जाते. सिव्हिल सर्जन हे केवळ एक पद नाही, तर ती जिल्ह्याच्या आरोग्य व्यवस्थेची धुरा सांभाळणारी एक महत्त्वाची जबाबदारी आहे. ते जिल्ह्यातील सामान्य नागरिकांच्या आरोग्याची काळजी घेतात आणि आरोग्य सेवा त्यांच्यापर्यंत पोहोचवण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात.

जिल्ह्यातील शासकीय रुग्णालयांचे प्रमुख: सिव्हिल सर्जन हे जिल्ह्यातील सर्व शासकीय रुग्णालयांचे प्रमुख असतात. रुग्णालयांचे व्यवस्थापन, कर्मचाऱ्यांची नियुक्ती व त्यांच्या कामाचे पर्यवेक्षण, रुग्णांना योग्य उपचार मिळतील याची काळजी घेणे ही त्यांची प्रमुख जबाबदारी असते. आरोग्य सेवांचे नियोजन व अंमलबजावणी: जिल्ह्यामध्ये आरोग्य सेवा कशा प्रकारे पुरविल्या जातील याचे नियोजन करणे आणि त्या योजनांची अंमलबजावणी करणे हे सिव्हिल सर्जनचे महत्त्वाचे काम आहे. यामध्ये विविध आरोग्य कार्यक्रम, लसीकरण मोहीम, साथीच्या रोगांवर नियंत्रण ठेवणे इत्यादींचा समावेश होतो.

वैद्यकीय अधिकाऱ्यांचे नियंत्रण व मार्गदर्शन: जिल्ह्यातील सर्व वैद्यकीय अधिकारी (Medical Officers) सिव्हिल सर्जन यांच्या नियंत्रणाखाली काम करतात. सिव्हिल सर्जन त्यांचे कामकाज पाहतात आणि त्यांना आवश्यक मार्गदर्शन करतात.